Nông nghiệp trung hoà các-bon: Một số vấn đề lí luận và thực tiễn ở Việt Nam
Từ khóa:
Nông nghiệp, trung hoà các bon, khí nhà kính, giảm nhẹTóm tắt
Mục tiêu của bài viết là tổng quan cơ sở lí luận và thực tiễn thực hiện nông nghiệp trung hoà các-bon ở Việt Nam, từ đó đưa ra một số đề xuất thúc đẩy nông nghiệp trung hoà các-bon. Bài viết sử dụng tài liệu thứ cấp bao gồm các văn bản pháp luật và chính sách của Việt Nam, báo cáo của các tổ chức quốc tế và các bài báo khoa học trong và ngoài nước. Các biện pháp giảm nhẹ và hấp thụ khí nhà kính trong nông nghiệp bao gồm: (i) kĩ thuật tiên tiến trong canh tác lúa nước, chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả, thay thế phân đạm bằng phân ít phát thải, quản lí tàn dư thực vật, nông nghiệp hữu cơ và nông nghiệp tuần hoàn; (ii) cải thiện dinh dưỡng trong chăn nuôi động vật nhai lại, và quản lí chất thải chăn nuôi; (iii) phát triển rừng và nông lâm kết hợp. Một số đề xuất nhằm thúc đẩy mục tiêu nông nghiệp trung hoà các-bon: hoàn thiện thể chế, chính sách, cụ thể hoá các đề án, kế hoạch; nâng cao nhận thức của cán bộ, doanh nghiệp, người nông dân và người tiêu dùng; đẩy mạnh hợp tác quốc tế, huy động tài chính cho cơ sở hạ tầng và công nghệ; đào tạo nhân lực quản lí và thực hiện giảm nhẹ và hấp thụ khí nhà kính; xây dựng cơ sở dữ liệu ngành nông nghiệp phục vụ đánh giá và giám sát giảm nhẹ khí nhà kính.
Tài liệu tham khảo
Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn (2023), Quyết định số 1693/KH-BNN-KHCN Kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính (bao gồm kế hoạch giảm phát thải khí mê-tan) ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050, ban hành ngày 28 tháng 04 năm 2023.
Bộ Tài nguyên & Môi trường (2020a), Báo cáo Việt Nam về kiểm kê quốc gia khí nhà kính năm 2016, Hà Nội.
Bộ Tài nguyên & Môi trường (2020b), Báo cáo cập nhật hai năm một lần - Lần thứ ba gửi Công Ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu, Hà Nội.
Bộ Tài nguyên & Môi trường (2022), NDC Đóng góp do quốc gia tự quyết định – Cập nhật năm 2022, Hà Nội.
C2ES (2021), Global Emissions Center for Climate and Energy Solutions, retrieved on September 15th 2023, from <https://www.c2es.org/content/international-emissions/>.
Chen, L., Msigwa, G. & Yang, M. (2022), ‘Strategies to achieve a carbon neutral society: a review’, Environmental Chemistry Letters, 20, 2277-2310.
Đào Thế Anh (2023), Cùng hành động chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm, truy cập lần cuối ngày 02 tháng 10 năm 2023, từ <https://vaas.vn/vi/khoa-hoc/cung-hanh-dong-chuyen-doi-he-thong-luong-thuc-thuc-pham>.
EIP-AGRI (2021), Workshop ‘Towards Carbon Neutral Agriculture, retrieved on September 11th 2023, from <https://ec.europa.eu/eip/agriculture/en/event/eip-agri-workshop-%E2%80%98towards-carbon-neutral>.
Fankhauser, S., Smith, S.M., Allen, M., Axelsson, K., Hale, T., Hepburn, C., Kendall, J.M., Khosla, R., Lezaun, J., Larson, E.M., Obersteiner, M., Rajamani, L., Rickaby, R., Seddon, N. & Wetzer, T. (2020), ‘The meaning of net zero and how to get it right’, Nature Climate Change, 12, 15-21.
FAO (2015), Climate Change and Food Security: Risks and Responses, retrieved on Deptember 22nd 2023, from .
Green, J.F. (2021), ‘Does carbon pricing reduce emissions? A review of ex-post analyses’, Environmental Research Letters, 16(4), DOI 10.1088/1748-9326/abdae9.
IPCC (2019), Climate Change and Land, retrieved on September 6th 2023, from <https://www.ipcc.ch/srccl/>.
IPCC (2021), ‘Climate Change 2021: The Physical Science Basis’, AR6 Working Group 1: Technical Summary, IPCC.
Nagothu, U.S., Borrell, A. & Tesfai, M. (2023), ‘Climate change impacts on agriculture: Challenges and options to reduce emissions through climate-neutral and resilient farming systems’, in Climate neutral and resilient farming systems: practical solutions for climate mitigation and adaption, Nagothu U.S. (ed), Routledge, New York, USA.
Nguyễn Thế Hinh (2022), ‘Một số giải pháp nhằm giảm phát thải khí nhà kính trong nông nghiệp Việt Nam’, Tạp chí Môi trường, 2, từ <https://tapchimoitruong.vn/giai-phap-cong-nghe-xanh-22/mot-so-giai-phap-nham-giam-phat-thai-khi-nha-kinh-trong-nong-nghiep-viet-nam-26379>.
Reay, D.S. (2020), ‘Land use and agriculture: Pitfalls and precautions on the road to net zero’, Frontiers in Climate, 2, DOI=10.3389/fclim.2020.00004.
Reijnders, L. (2023), ‘Climate-neutral agriculture?’, Environments, 10(5), 72, https://doi.org/10.3390/environments10050072.
Santos, N., Monzini, J., Pedersen, E. & Borgomeo, E. (2021), The shortest path: Accelerating investment towards carbon-neutral agrifood systems, FAO, retrieved on Deptember 22nd 2023, from <https://doi.org/10.4060/cb7278en>.
Shaon, D., Khawas, E., Laha, R. & Mishra, V. (2022), ‘Carbon neutrality benefits and importance under changing climate’, Food and Scientific Reports, 03, 39-41.
Song Tùng (2015), ‘Tìm giải pháp giảm phát thải khí nhà kính trong nông nghiệp’, Vietnam plus, truy cập lần cuối ngày 02 tháng 10 năm 2023, từ <https://www.vietnamplus.vn/tim-giai-phap-giam-phat-thai-khi-nha-kinh-trong-nong-nghiep/304279.vnp>.
UNDP (2008), Challenges and opportunities for mitigation in the agricultural sector, UNDP.
Verschuuren J. (2022), ‘Achieving agricultural greenhouse gas emission reductions in the EU post-2030: What options do we have?’, Review of European, Comparative & International Environmental Law, 31(2), 246-257, doi:10.1111/reel.12448.
World Bank (2022), Hướng Tới Chuyển Đổi Nông nghiệp Xanh ở Việt Nam: Chuyển sang mô hình lúa gạo carbon thấp, World Bank.
WRI (2021), How to Make Agriculture Carbon-neutral: Lessons from Denmark, retrieved on September 6th 2023, from <https://www.wri.org/insights/how-make-agriculture-carbon-neutral-lessons-denmark?utm_campaign=WRIFood&utm_source=twitter&utm_medium=socialmedia&utm_content=DenmarkAg>.
