Tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài, độ mở thương mại, tăng trưởng kinh tế và đô thị hóa đến lượng phát thải CO2 ở Việt Nam: Tiếp cận bằng mô hình ARDL
Từ khóa:
ARDL, đầu tư trực tiếp nước ngoài, độ mở thương mại, phát thải CO2, tăng trường kinh tếTóm tắt
Nghiên cứu này đánh giá tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài, độ mở thương mai, tăng trưởng kinh tế và đô thị hóa và đến lượng phát thải CO2 tại Việt Nam trong giai đoạn 1990 -2022 bằng mô hình ARDL (Mô hình phân phối trễ tự hồi quy). Kết quả nghiên cứu cho thấy độ mở thương mại tác động tích cực đến lượng phát thải CO2 trong ngắn hạn và dài hạn, tăng trưởng kinh tế có tác động tích cực CO2 trong ngắn hạn nhưng không có tác động trong dài hạn, còn mức độ đô thị hóa không có tác động đến lượng phát thải CO2 trong ngắn hạn nhưng có tác động trong dài hạn. Trong khi đó, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài có tác động tiêu cực đến lượng phát thải CO2 trong ngắn hạn nhưng không có tác động trong dài hạn. Từ kết quả nghiên cứu bài viết đề xuất một số hàm ý chính sách nhằm cải thiện chất lượng môi trường, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững ở Việt Nam.
Tài liệu tham khảo
Ahmed, Z., Wang, Z.& Ali, S. (2019), ‘Investigating the Non-linear Relationship between Urbanization and CO2 Emissions: An Empirical Analysis’, Air Qual Atmos Health, 12(8), 945–953. DOI: 10.1007/s11869-019-00711.
Akin, C. S. (2014), ‘The impact of foreign trade, energy consumption and income on CO2 Emissions’, International Journal of Energy Economics and Policy, 4(3), 465-475
Chang, C. (2010), ‘A multivariate causality test of carbon dioxide emissions, energy consumption and economic growth in China’, Applied Energy, 87, 3533–3537.
Chebbi, H.E., Olarreaga, M. & Zitouna, H. (2011), ‘Trade openness and CO2 emissions in Tunisia’, Middle East Development Journal, 3(1), 29-53. DOI: 10.1142/S1793812011000314.
Copeland, B.R. & Taylor, M.S. (1994), ‘North-South trade and the environment’, The Quarterly Journal of Economics, 109(3), 755-787.
Dauda, L., Long, X., Menah, C.N., Salman, M., Boamah, K.B., Wireko, S. & Dogbe, C.S.K. (2021), ‘Innovation, trade openness and CO2 emissions in selected countries in Africa’, Journal of Cleaner Production, 281(125143), 1-11. DOI: 10.1016/j.jclepro.2020.125143.
Dhrifi, A., Jaziri, R. & Alnahdi, S. (2020), ‘Does foreign direct investment and environmental degradation matter for poverty? Evidence from developing countries’, Structural Change and Economic Dynamics, 52, 13-21. DOI: https:// doi.org/10.1016/j.strueco.2019.09.008.
Dogan, E. & Turkekul, B. (2016), ‘CO2 emissions, real output, energy consumption, trade, urbanization and financial development: Testing e Ekc Hypothesis For the USA’, Environmental Science Pollution Research, 23, 1203-1213.
Đoàn Thị Thu Trang, Phạm Thảo Linh, Nguyễn Thị Thu Huyền, Nguyễn Bảo Anh & Phùng Thị Hồng Ngát (2023), ‘Tác động của tăng trưởng kinh tế và độ mở thương mại đến lượng phát thải CO2 ở Việt Nam’, Tạp chí Khoa học Thương mại, 183, 53-45.
Ertugrul, H.M., Cetin, M., Seker, F. & Dogan, E. (2016), ‘The impact of trade openness on global carbon dioxide emissions: Evidence from the top ten emitters among developing countries’, Ecological Indicators, 67, 543-555. DOI: 0.1016/j.ecolind.2016.03.027.
Essandoh, O.K., Islam, M. & Kakinaka, M. (2020), ‘Linking international trade and foreign direct investment to CO2 emissions: Any differences between developed and developing countries?’, Science of the Total Environment, 712, 136-437. DOI: 10.1016/j.scitotenv.2019.136437.
Fodha, M. & Zaghdoud, O. (2010), ‘Economic growth and environmental degradation in Tunisia: An empirical analysis of the environmental Kuznets curve’, Energy Policy, 38, 1150–1156.
Grossman, G.M. & Krueger, A.B. (1991), ‘Environmental impacts of a North American free trade agreemen’, National Bureau of Economic Research, 3914, 1-57.
Gu, C. (2019), ‘Urbanization: Processes and Driving Forces’, China Earth Science, 62(9), 1351–1360. DOI: 10.1007/s11430-018-9359.
Hoàng Thị Xuân & Ngô Thái Hưng (2024), ‘Mối quan hệ giữa tiêu thụ năng lượng, độ mở thương mại, phát triển tài chính và chất lượng môi trường tãi Việt Nam’, Tạp chí Kinh tế và Phát triển, 320, 2-12.
Hoffmann, R., Lee, C., Ramasamy, B. & Yeung, M. (2005), ‘FDI and Pollution: A Granger Causality Test Using Panel Data’, Journal of International Development, 17, 311-317. DOI: 10.1002/jid.1196.
Kasman, A. & Duman, Y.S. (2015), ‘CO2 emissions, economic growth, energy tonsumption, trade and urbanization in New EU member and candidate countries: A Panel Data Analysis’, Economic Modelling, 44, 97-103. DOI: 10.1016/j.econmod.2014.10.022.
Kuznets, S. (1955), ‘Economic growth and income inequality’, The American Economic Review, 45(1), 1-28.
Lee, J.W. (2013), ‘The contribution of foreign direct investment to clean energy use, carbon emissions and economic growth’, Energy Policy, 55, 483-489. DOI: 10.1016/j.enpol.2012.12.039.
Ma, M., Cai, W., Cai, W. & Dong, L. (2019), ‘Whether carbon intensity in the commercial building sector decouples from economic development in the service industry? Empirical Evidence from the Top Five Urban Agglomerations in China’, Journal of Cleaner. Production, 222, 193–205. DOI: 10.1016/j.jclepro.2019.01.314.
Omri, A., Nguyen, D. K. & Rault, C. (2014), ‘Causal interactions between CO2 emissions, FDI, and economic growth: evidence from dynamic simultaneous equation models’, Economic Modelling, 42, 382- 389. DOI: 10.1016/j.econmod.2014.07.026.
Pesaran, M.H., Shin, Y. & Smith, R.I.(1996), ‘Testing for the existence of a long run relationship’, Camridge Working paper in Economic 9622, Faculty of Economics, University of Camridge.
Pesasan, M.H. & Pesaran, B.(1997), Working with microsoft 4.0, Camfit data LTd, Cambridge.
Richmond, A. K. & Kaufmann, R. K. (2006), ‘Is there a turning point in the relationship between income and energy use and/or carbon emissions?’, Ecological Economics, 56, 176–189.
Sbia, R., Shahbaz, M. & Hamdi, H. (2014), ‘A Contribution of foreign direct investment, clean energy, trade openness, carbon emissions and economic growth to energy demand in UAE’, Economic Modelling, 36, 191-197. DOI: 10.1016/j.econmod.2013.09.047.
Shahbaz, M., Nasreen, S. & Afza, T. (2011), ‘Environmental consequences of economic growth and foreign direct investment: Evidence from panel data analysis’, MPRA Paper 32547, University Library of Munich, Germany.
Shahbaz, M., Nasreen, S., Ahmed, K. & Hammoudeh, S. (2017), ‘Trade openness– carbon emissions nexus: the importance of turning points of trade openness for country panels’, Energy Economics, 61, 221-232.
Shahbaz, M., Gozgor, G., Adom, P.K. & Hammoudeh, S. (2019), ‘The technical decomposition of carbon emissions and the concerns about FDI and trade openness effects in the United States’, International Economics, 159, 56-73. DOI: 10.1016/j.inteco.2019.05.001.
Sheng, P. & Guo, X. (2016), ‘The long run and short run impacts of urbanization on carbon dioxide emissions’, Economic Modeling, 53, 208–215. DOI: 10.1016/j.econmod.2015.12.006.
Stern, D.I. (2004), ‘The rise and fall of the environmental Kuznets curve’, World Development, 32(8), 1419-1439. DOI: 10.1016/ j.worlddev.2004.03.004.
Trần Văn Hưng (2024), ‘Mối quan hệ giữa FDI, toàn cầu hóa, tăng trưởng kinh tế, tăng trưởng xanh và khí thải CO2 tại Việt Nam’, Tạp chí Kinh tế & Phát triển, 321(3), 41-51.
Vũ Thị Minh Ngọc & Lê Quang Linh (2020), ‘Tác động của FDI đến môi trường tại các tỉnh khu vực phía Bắc’, Tạp chí Quản lý & Kinh tế Quốc tế, 119, 20-31.
Wang, W.-Z., Liu, L.-C., Liao, H. & Wei, Y.-M. (2021), ‘Impacts of urbanization on carbon emissions: An empirical analysis from OECD countries’, Energy Policy, 151, 112-171. DOI: 10.1016/j.enpol.2021.112171.
Zhang, S., Liu, X. & Bae, J. (2017), ‘Does trade openness affect CO2 emissions: Evidence from ten newly industrialized countries?’, Environmental Science Pollution Research, 24, 17616–17625. DOI: 10.1007/s11356-017-9392-8.
Zubair, A.O., Samad, A.A. & Dankumo, A.M. (2020), ‘Does Gross Domestic Income, trade integration, FDI inflows, GDP and capital reduces CO2 emissions? An empirical evidence from Nigeria’, Current Research in Environmental Sustainability, 2, 100-109. DOI: 10.1016/j.crsust.2020.100009.
Zhou, C., Wang, S. & Wang, J. (2019), ‘Examining the influences of urbanization on carbon dioxide emissions in the Yangtze river delta, China: Kuznets curve relationship’, Science Total Environment, 675, 472–482. DOI: 10.1016/j.scitotenv.2019.04.269.
